Nhật Bản là điểm đến của hơn một nửa số lao động Việt Nam đi làm mỗi năm. Hiện có hơn 200.000 thực tập sinh, số lượng lớn nhất trong số các quốc gia phái cử lao động tại nước này.
Tại Hội nghị kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam và Nhật Bản ngày 25/8, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Phạm Việt Hương cho biết, Việt Nam dẫn đầu trong số 15 nước cử thực tập sinh sang Nhật Bản làm việc. Số lượng thực tập sinh tăng gấp 8 lần từ 10.000 năm 2013 lên 82.700 vào năm 2019. Sau ba thập kỷ, Nhật Bản đã tiếp nhận tổng cộng hơn 400.000 thực tập sinh Việt Nam.
Ngoài ra, còn có 80.000 lao động có tay nghề chuyên môn (có thể làm việc lâu dài tại Nhật Bản với mức lương cao hơn thực tập sinh), chủ yếu là thực tập sinh; gần 1.700 ứng viên ngành điều dưỡng, hộ sinh; 65.000 công nhân kỹ thuật, kỹ sư, phiên dịch viên và hàng nghìn lao động nghèo ở các huyện đi làm theo chương trình JM Japan. Tính đến cuối năm 2022, tổng cộng có hơn 345.000 lao động Việt Nam đang làm việc và sinh sống tại Nhật Bản với 84 ngành nghề.
Ông Phạm Việt Hương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) tại hội nghị ngày 25/8. Ảnh: Hồng Chiếu
Khẳng định sự hợp tác vượt trội, ông Hương cũng cho rằng, chương trình thực tập sinh kỹ thuật từ năm 1992 đến nay bộc lộ nhiều hạn chế. Cụ thể, người lao động chỉ được nhận mức lương tối thiểu, không có tiền thưởng, phụ cấp như người bản xứ. Thực tập sinh cũng không được phép chuyển đi nơi khác trong trường hợp công việc không phù hợp hoặc nhà tuyển dụng không đối xử tốt với họ.
“Tình trạng công nhân trốn thực tập, cư trú trái phép đã giảm nhưng chưa cải thiện nhiều”, ông Hương cho biết, dẫn lý do không phải do chọn ứng viên không phù hợp mà còn do một số công đoàn. Nhật Bản yêu cầu thanh toán hoa hồng… khiến lao động phải chịu gánh nặng chi phí. Môi trường làm việc ở nhiều doanh nghiệp địa phương chưa tốt, công việc nặng nhọc, thu nhập thấp; Đồng Yên giảm giá mạnh, buộc công nhân phải ra ngoài làm việc trái quy định.
Ông Watanabe Shige, Phó Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, cho biết số lượng lao động Việt Nam làm việc tại nước này đã tăng gấp 10 lần trong thập kỷ qua, cao nhất so với bất kỳ nước nào. “Nhân lực Việt Nam chăm chỉ và có đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế, xã hội của Nhật Bản”, ông nhấn mạnh, dẫn khảo sát của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản cho thấy Việt Nam là một trong những quốc gia mở cửa hợp tác với các doanh nghiệp Nhật Bản mong muốn. để đầu tư.
Lớp đào tạo lao động đi làm việc tại Nhật Bản tại Hà Nội, tháng 5/2023. Ảnh: Ngọc Thanh
Tăng cường hợp tác để bảo vệ người lao động tốt hơn, quan chức hai nước đã xử lý và thu hồi hàng loạt giấy phép của các doanh nghiệp vi phạm quy định, trong đó có 4 công ty bị tạm đình chỉ do tỷ lệ học viên ít. tỷ lệ bỏ trốn cao.
Phía Việt Nam đề nghị Nhật Bản cải thiện chương trình tiếp nhận thực tập sinh, chương trình lao động tay nghề và đánh giá lại chương trình tiếp nhận y tá chăm sóc người cao tuổi. Ngoài ra, phía Nhật Bản đang xem xét mở rộng ngành nghề để tiếp nhận thực tập sinh trong các lĩnh vực dịch vụ nhà hàng, khách sạn, bảo trì đường sắt đô thị và tàu cao tốc, thi công xây dựng công trình ngầm…
Việt Nam – Nhật Bản thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức từ năm 1973. Việt Nam bắt đầu đưa người lao động sang làm việc tại Nhật Bản từ năm 1992, thời hạn 3-5 năm với thu nhập bình quân hiện nay đạt 1.200- 1.400 USD/tháng.
Cả nước có hơn 600.000 lao động làm việc tại 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, mỗi năm chuyển gần 4 tỷ USD ngoại tệ qua kênh chính thức, chưa kể các kênh khác. Trong đó, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan vẫn là những thị trường truyền thống thu hút trên 90% lao động Việt Nam.
Hồng Chiếu