Nhiều điểm mới
Năm 2025 – lứa học sinh đầu tiên theo học Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018 sẽ tốt nghiệp. Theo kế hoạch được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố, học sinh sẽ học 2 môn bắt buộc (Toán, Văn) và 2 môn tự chọn của các môn còn lại. Điểm khác biệt lớn so với kỳ thi trước năm 2025 là có những môn lần đầu tiên xuất hiện trong kỳ thi tốt nghiệp như: Công nghệ và Tin học.
Về hình thức, môn Văn sẽ là bài thi viết luận, còn các môn còn lại sẽ là trắc nghiệm. Điểm mới trong cấu trúc format đề thi từ năm 2025 đối với các môn này là có nhiều format trắc nghiệm. Phần 1 của đề thi là dạng bài thi trắc nghiệm (4 phương pháp, chọn 1) đã quen thuộc từ nhiều năm nay. Đây là hình thức có số lượng câu hỏi lớn nhất. Mỗi câu hỏi đúng có giá trị 0,25 điểm.
Phần 2 là chọn đúng hay sai. Mỗi câu hỏi ở dạng này có 4 ý tưởng. Thí sinh chọn đúng 1 ý trong 1 câu hỏi sẽ được 0,1 điểm; Chọn đúng 2 ý trong 1 câu được 0,25 điểm; Chọn đúng 3 ý trong 1 câu được 0,5 điểm; Chọn đúng cả 4 ý trong 1 câu được tính 1 điểm.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hà – Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, thông tin, cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 vẫn giữ nguyên 40 câu hỏi (hầu hết các môn) nhưng giảm bớt số bài thi. . Đề thi chỉ có tối đa 4 trang A4 nên đề thi được trình bày trên 1 tờ A3. Điều này sẽ giúp giảm khối lượng công việc và giảm rủi ro khi in và ghép các tờ đề thi.
Về độ khó của kỳ thi, ông Hà khẳng định độ phân hóa của kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 sẽ cao hơn – đây là yêu cầu bắt buộc. Nhưng điều này không có nghĩa là bài thi phải khó hơn. Bài thi sẽ được phát triển với hình thức trắc nghiệm mới nhằm hạn chế nhược điểm của bài thi trắc nghiệm, giảm thiểu tình trạng học sinh đạt điểm bằng cách “đầu hàng”.
Theo tính toán của Bộ Giáo dục và Đào tạo, với thiết kế đề thi như vậy, xác suất đạt điểm do chọn ngẫu nhiên giảm từ 2,5 điểm xuống còn 1.975 điểm (Toán), 2,35 điểm (Vật lý, Hóa học, Sinh học… . ). Với dạng câu trả lời ngắn, xác suất được điểm ngẫu nhiên là 0, tư duy làm bài gần giống như làm bài luận.
Đặc biệt, Bộ Giáo dục và Đào tạo mong muốn đẩy mạnh công tác trí tuệ trong toàn ngành.
Đề thi cần đa dạng hơn
Ông Huỳnh Văn Chương – Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo – cho biết, kỳ thi tốt nghiệp từ năm 2025 vẫn đảm bảo kỳ thi với nhiều mục tiêu: Xét tốt nghiệp THPT, là cơ sở để đánh giá chất lượng giảng dạy. và học hỏi từ các cơ sở giáo dục, đồng thời cung cấp dữ liệu đáng tin cậy cho các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp sử dụng trong tuyển sinh trên tinh thần tự chủ.
Xét tốt nghiệp THPT từ năm 2025 vẫn kết hợp kết quả đánh giá quá trình và kết quả thi tốt nghiệp theo tỷ lệ phù hợp với lộ trình thực hiện chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
Về phía các cơ sở giáo dục đại học, Giáo sư Trần Diệp Tuân, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Dược TP.HCM bày tỏ mong muốn đề thi tốt nghiệp THPT cần có nhiều câu hỏi thực tiễn, hướng tới năng lực. nỗ lực của học sinh cũng như sự phân hóa rõ ràng hơn.
Ông Tuân dẫn chứng từ đề tài minh họa đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025 môn Sinh học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành trước đó. Theo ông, một số câu hỏi trong bài thi vẫn mang tính chất kiểm tra trí nhớ nhiều hơn. Vì vậy, để giúp các cơ sở giáo dục đại học sử dụng kết quả thi vào tuyển sinh, đề thi cần phải đa dạng hơn.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thương khẳng định việc xây dựng đề thi và tổ chức kiểm tra, đánh giá thường xuyên, định kỳ. Việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT cần hướng tới việc học thực, thi thực, không gây quá tải, không gây áp lực, bảo đảm khoa học, gắn với thực tế và hiệu quả. Ông cũng khuyến khích các trường đại học sử dụng điểm thi tốt nghiệp trung học để xét tuyển vì kết quả này đáng tin cậy, ít tốn kém và đảm bảo tính công bằng.